Zarówno młodym, jak i starszym osobom zdarza się skaleczenie, oparzenie czy otarcie skóry. Wówczas wystarczy dezynfekcja i zabezpieczenie miejsca, a komórki same sobie poradzą z przerwanym naskórkiem. Jednak niektóre rany, szczególnie w przypadku osób leżących, goją się długo. Nietrudno o zakażenie czy martwicę tkanek, dlatego ważna jest regularna kontrola zmian oraz szybka reakcja. Jak zadbać o rany, które są trudne w gojeniu się?
Etapy gojenia rany
Proces prawidłowego gojenia się ran rozpoczyna faza homeostazy – fibrynoliza i krzepnięcie krwi. Powstaje skrzep i strup. Następnie w uszkodzonych komórkach pojawia się stan zapalny. Komórki migrują, następuje synteza białek, makrofagi oczyszczają zmienione chorobowo miejsce, co prowadzi do obkurczenia rany. Na końcu powstaje blizna, którą można usunąć, jeżeli danej osobie przeszkadza jej wygląd. Długość procesu zależy od rodzaju oraz stopnia rozległości. Przykładowo, rany kłute, cięte czy pooperacyjne (określane mianem ran ostrych) goją się średnio około 8 tygodni. Rany przewlekłe, niestety, potrafią goić się miesiącami.
Rany u seniora
Trudno gojące się rany to najczęściej różnego rodzaju owrzodzenia żylne, które wiążą się z chorobami krążenia. Najczęściej powstają na łydkach lub przy kostkach. Z powodu przewlekłej niewydolności układu żylnego kończyn dolnych powstają otwarte uszkodzenia skóry. Otwarte rany u seniora muszą być odpowiednio zabezpieczone, a sam pacjent powinien wdrożyć odpowiednią terapię uciskową oraz ćwiczenia fizyczne dobrane przez lekarza.
Seniorzy często zmagają się z odleżynami. Powstają na skutek długotrwałego ucisku lub tarcia o skórę. Z tego powodu dochodzi do miejscowego uszkodzenia tkanek, które obumierają, w konsekwencji czego powstają ubytki. Ten rodzaj ran dotyczy głównie osób leżących, które praktycznie w ogóle się nie ruszają. Najpierw powstaje zaczerwienienie, później pęcherz, a następnie skóra zostaje przerwana i dochodzi do martwicy. Już na etapie powstawania zaczerwienień warto stosować specjalne żele oraz opatrunki, dzięki którym nie nastąpi rozwój ran. W przypadku pojawienia się tak zwanych czarnych ran, konieczne będzie wdrożenie leczenia chirurgicznego. Warto pamiętać, że pęknięcie będzie stale się pogłębiać, a zainfekowany obszar może zająć dużą część ciała. Jeżeli senior musi leżeć, zalecana jest profilaktyka odleżynowa. Można wymienić klasyczny materac na dedykowany przeciwko powstawaniu odleżyn. Często w takie materace jest wyposażony dom opieki nad seniorem. Dodatkowo niezbędna będzie pielęgnacja oraz odpowiednia dieta.
Kolejnym rodzajem ran są te powstałe w zespole stopy cukrzycowej, które jest powikłaniem po nieleczonej chorobie. Wówczas dochodzi do uszkodzeń naczyń krwionośnych. Prowadzi to do pogorszenia ukrwienia w stopie i może skutkować jej niedotlenieniem, a w konsekwencji również martwicą. Do ran, które trudno się goją można zaliczyć również owrzodzenia nowotworowe, rany powstałe w zespole stopy miażdżycowej, a także oparzenia termiczne czy chemiczne.
Jak pomóc seniorowi w pielęgnacji ran?
By przyspieszyć poszczególne etapy gojenia rany, niezbędna jest odpowiednia profilaktyka, a w przypadku ran otwartych kompleksowe leczenie. Opiekun powinien systematycznie przemywać je dedykowanymi środkami. W zależności od rodzaju rany konieczna może być również irygacja, a w niektórych przypadkach interwencja chirurgiczna. Należy zmieniać wedle zaleceń opatrunek i dezynfekować odpowiednio obszar, by pozostawić wolne od bakterii środowisko. Dobrym wsparciem będzie również zatrudnienie pielęgniarki lub opiekuna, który pomoże w codziennych czynnościach.
Dom opieki „Słowik” dba o każdego seniora. Opiekunowie naszych podopiecznych mają odpowiednie przeszkolenie, potrafią zmienić opatrunek, znają etapy gojenia rany po oparzeniu i wiedzą, jak zdezynfekować skórę. W Rezydencji Senioralnej każde łóżko jest wyposażone w materac, który zapobiega powstawaniu odleżyn, ponieważ dzięki zastosowaniu techniki zmiennociśnieniowej poszczególne miejsca są naprzemiennie uciskane. Prywatny dom opieki, który wyposaża łóżka w tego rodzaju materace, zapewnia swoim podopiecznym również możliwość utrzymania prawidłowej temperatury ciała, eliminuje ucisk i sztywnienie kończyn. Domy opieki dolnośląskie, oprócz udogodnień w pokojach i łazienkach zapewniają również odpowiednio dobrany do potrzeb podopiecznego zajęcia aktywizujące oraz spersonalizowany jadłospis. Dzięki temu można zapobiegać powstawaniu odleżyn czy innego rodzaju schorzeń wieku senioralnego.
Odpowiednia pielęgnacja z pewnością pomoże uśmierzyć ból, zapobiega pogarszaniu się ich stanu oraz sprawi, że gojenie ran przebiegnie prawidłowo. Przygotowując się do zmiany opatrunku, należy odpowiednio myć dłonie, założyć jednorazowe rękawiczki, a w niektórych przypadkach również maseczkę ochronną – z otwartych ran może wydobywać się nieprzyjemny zapach, dlatego osoby z wrażliwym węchem powinny się odpowiednio zabezpieczyć.