Porozumiewanie się z innymi jest ważnym elementem codziennego funkcjonowania człowieka. Istotne jest werbalne i niewerbalne wyrażanie swoich potrzeb, życzeń czy uczuć w celu poprawy jakości życia. Przede wszystkim jednak, dzięki temu możemy wyrazić swoje zdanie czy przekazać emocje drugiemu człowiekowi. Problemy z komunikacją występują u osób, u których zdiagnozowano choroby otępienne. Jak porozumieć się z seniorem, który zmaga się z takimi zaburzeniami?
Komunikacja
Choroba otępienna (demencja) to zespół objawów, który charakteryzuje się zaburzeniem funkcji poznawczych, takich jak mowa, rozumienie, pamięć, orientacja czy liczenie. Osoby cierpiące na te schorzenia mają duże problemy związane z komunikowaniem się. Jeżeli zauważysz, że senior ma problemy z rozumieniem treści w trakcie procesu komunikowania skupiaj na nim całą swoją uwagę. Zadbaj o to, by Cię dobrze widział i utrzymuj kontakt wzrokowy. Ogranicz również wszelkie bodźce, które utrudniają koncentrację (na przykład radio czy telewizor). Warto ustalić, jaka forma komunikacji będzie odpowiednia – może odbywać się przy użyciu specjalnego programu, tabliczki czy gestów.
Mowa a zespoły otępienne
Pierwszym objawem towarzyszącym takim zaburzeniom jest trudność ze znalezieniem odpowiednich słów, przede wszystkim nazw przedmiotów. Osoba dotknięta chorobą ma skłonność do całkowitego zapominania lub zastępowania tych słów innymi. Może nawet dojść do momentu, w którym osoba chora zupełnie przestanie mówić. Wraz z rozwojem zaburzeń senior może zapominać imiona bliskich osób czy mylić ich z innymi. To przykra konsekwencja utraty pamięci. Trudności w komunikacji są smutne i frustrujące dla obu stron – zarówno dla chorego, jak i jego opiekunów. Dom spokojnej starości zapewni pełną opiekę i wsparcie każdemu seniorowi.
Jak komunikować się z osobą cierpiącą na chorobę otępienną?
Istnieje kilka zasad, do których opiekunowie chorych osób powinni się zastosować. Dzięki nim codzienne funkcjonowanie będzie łatwiejsze, a proces komunikacji skuteczniejszy. Zasady te mają także bezpośredni wpływ na jakość wzajemnej relacji między opiekunem, a seniorem. Warto zadbać, by życie rodzinne cały czas przebiegało bez zmian – zapewni to osobie chorej poczucie bezpieczeństwa. Pomagaj sobie gestami, jeśli chory ma kłopoty ze zrozumieniem Twoich słów. Warto też spowolnić i uspokoić mowę. Wypowiadaj się prostymi, krótkimi zdaniami. Nazywaj przedmioty, co pomoże mu w pamiętaniu tych nazw. Bardzo ważne jest, aby zachęcać seniora do mówienia. Pytając się o coś, używaj pytań zamkniętych, takich jak na przykład „chcesz iść do toalety?”. Jeśli osoba chora próbuje coś powiedzieć, pod żadnym pozorem jej nie przerywaj! Pozwól jej popełniać błędy w mówieniu – zbyt częste poprawianie skutecznie zrazi ją do komunikowania się. Zastąpić chorego w jakiejś czynności możesz wyłącznie wtedy, kiedy jest to absolutnie konieczne. Wykaż się cierpliwością i empatią. Nie oczekuj od chorego tych samych umiejętności, które miał przed zachorowaniem. Unikaj podnoszenia głosu i używania ostrego tonu – wzbudzi to niepokój chorego. Podczas próby dialogu zwróć uwagę na język ciała podopiecznego. Pokazuje on często znacznie więcej niż słowa.
Opieka nad seniorem jest trudnym zadaniem. Brak możliwości skomunikowania się może być źródłem irytacji, frustracji i zamknięcia na świat. Próbując rozmawiać z seniorem dotkniętym chorobą otępienną, pamiętaj o kilku ważnych regułach. Z pewnością ułatwią Wam one proces komunikacji i pozwolą nawiązać nić sympatii.